ഷെയ്ഖ് ഹസീന പാസ്പോർട്ട് വിവാദം; IND BAN എക്സ്ട്രാഡിഷൻ ട്രീറ്റ്മെൻ്റ് വെല്ലുവിളികൾ വിശദീകരിച്ചു | ഇന്ത്യയിൽ ഹസീനയ്ക്ക് ഇനി 20 ദിവസം മാത്രം: പാസ്‌പോർട്ട് റദ്ദാക്കി, 63 കൊലപാതക കേസുകൾ രജിസ്റ്റർ ചെയ്തു, ബംഗ്ലാദേശ് അവളെ തിരികെ ആവശ്യപ്പെട്ടാൽ ഇന്ത്യ എന്തുചെയ്യും?

തീയതി- 5 ഓഗസ്റ്റ് 2024, സമയം- ഏകദേശം ഉച്ചയ്ക്ക് 1 മണി. ബംഗ്ലാദേശിലെ അക്രമങ്ങൾക്കിടയിൽ, പ്രധാനമന്ത്രി ഷെയ്ഖ് ഹസീന തൻ്റെ സഹോദരി രഹനയ്‌ക്കൊപ്പം കാറിൽ പ്രധാനമന്ത്രി വസതിയിൽ നിന്ന് പുറപ്പെട്ടു. ഏകദേശം 5 മണിക്ക് C-130 ട്രാൻസ്പോർട്ട് എയർക്രാഫ്റ്റിൽ അവൾ ഇന്ത്യയുടെ ഹിൻഡൺ എയർബേസിൽ എത്തുന്നു.

മറുവശത്ത്, ബംഗ്ലാദേശിൽ പ്രസിഡൻ്റ് മുഹമ്മദ് ഷഹാബുദ്ദീൻ പാർലമെൻ്റ് പിരിച്ചുവിട്ടു. ഇതിന് പിന്നാലെയാണ് രാജ്യത്ത് ഇടക്കാല സർക്കാർ രൂപീകരിക്കുന്നത്. രാജ്യം വിട്ട് എട്ട് ദിവസത്തിന് ശേഷം ഓഗസ്റ്റ് 13നാണ് ഹസീനയ്‌ക്കെതിരെ ആദ്യ കൊലപാതക കേസ് രജിസ്റ്റർ ചെയ്യുന്നത്. ഇതിന് ശേഷം ഹസീനയ്‌ക്കെതിരെ 76 കേസുകൾ ഒന്നൊന്നായി രജിസ്റ്റർ ചെയ്യപ്പെട്ടു, അതിൽ 63 കേസുകൾ കൊലപാതകവുമായി ബന്ധപ്പെട്ടതാണ്.

ആഗസ്റ്റ് 22 ന് ബംഗ്ലാദേശിലെ ഇടക്കാല സർക്കാർ മുൻ പ്രധാനമന്ത്രി ഹസീനയുടെയും കുടുംബാംഗങ്ങളുടെയും നയതന്ത്ര പാസ്‌പോർട്ടുകൾ റദ്ദാക്കി. അതിനുശേഷം അദ്ദേഹം ഇന്ത്യയിൽ താമസിക്കുന്നത് പരിമിതമാണ്.

ഇന്ത്യയുടെ വിസ നയമനുസരിച്ച്, ഒരു ബംഗ്ലാദേശി പൗരന് ഇന്ത്യൻ വിസ ഇല്ലെങ്കിൽ, അയാൾക്ക് 45 ദിവസം മാത്രമേ ഇവിടെ താമസിക്കാൻ കഴിയൂ എന്ന് ഇന്ത്യൻ സർക്കാർ വൃത്തങ്ങളെ ഉദ്ധരിച്ച് ബംഗ്ലാദേശ് മാധ്യമ സ്ഥാപനമായ ധാക്ക ട്രിബ്യൂൺ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു.

ഷെയ്ഖ് ഹസീന ഇന്ത്യയിൽ വന്നിട്ട് 25 ദിവസമായി. അത്തരമൊരു സാഹചര്യത്തിൽ, നിയമപരമായി അവൾക്ക് 20 ദിവസം മാത്രമേ ഇന്ത്യയിൽ താമസിക്കാൻ കഴിയൂ. പാസ്‌പോർട്ട് റദ്ദാക്കിയതോടെ ഹസീനയെ ബംഗ്ലാദേശിലേക്ക് കൈമാറും. പുതിയ പാസ്‌പോർട്ട് ലഭിക്കാൻ ബംഗ്ലാദേശിലെ രണ്ട് അന്വേഷണ ഏജൻസികളിൽ നിന്നെങ്കിലും ഹസീനയ്ക്ക് അനുമതി ആവശ്യമാണ്.

ഹെലികോപ്റ്ററിൽ കയറുന്നതിന് മുമ്പ് ഷെയ്ഖ് ഹസീനയുടെ വീഡിയോ. ഇത് സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ വൈറലായി.

ഷെയ്ഖ് ഹസീനയുടെ ബംഗ്ലാദേശിലേക്കുള്ള തിരിച്ചുവരവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട 4 പ്രധാന ചോദ്യങ്ങൾക്കുള്ള ഉത്തരങ്ങൾ കഥയിൽ അറിയൂ…

ചോദ്യം 1- ഇന്ത്യയും ബംഗ്ലാദേശും തമ്മിലുള്ള കൈമാറൽ കരാർ എന്താണ്?
ഉത്തരം- 2013 വർഷമാണ്. ഇന്ത്യയുടെ വടക്കുകിഴക്കൻ തീവ്രവാദി സംഘത്തിലെ ആളുകൾ ബംഗ്ലാദേശിൽ ഒളിച്ചിരിക്കുകയായിരുന്നു. ബംഗ്ലാദേശിൽ അഭയം പ്രാപിക്കുന്നതിൽ നിന്ന് അവരെ തടയാൻ സർക്കാർ ആഗ്രഹിച്ചു. അതേസമയം, ബംഗ്ലാദേശിലെ നിരോധിത സംഘടനയായ ജമാത്ത് ഉൾ മുജാഹിദീനിലെ ആളുകൾ ഇന്ത്യയിൽ ഒളിച്ചിരുന്നു. ഈ പ്രശ്നം കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിനായി ഇരുരാജ്യങ്ങളും കുറ്റവാളികളെ കൈമാറുന്നതിനുള്ള കരാറിൽ ഏർപ്പെട്ടു.

ഇതനുസരിച്ച്, ഇരു രാജ്യങ്ങൾക്കും പരസ്‌പരം അഭയം പ്രാപിച്ചവരെ തിരികെ കൊണ്ടുവരാൻ ആവശ്യപ്പെടാം. എന്നിരുന്നാലും, രാഷ്ട്രീയവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാര്യങ്ങളിൽ ഒരാളെ കൈമാറാൻ ഇന്ത്യക്ക് വിസമ്മതിക്കാമെന്ന ഒരു പിടിയുണ്ട്.

എന്നാൽ കൊലപാതകം, തട്ടിക്കൊണ്ടുപോകൽ തുടങ്ങിയ ഗുരുതരമായ കേസുകൾ ആ വ്യക്തിക്കെതിരെ രജിസ്റ്റർ ചെയ്താൽ, അവനെ കൈമാറുന്നത് തടയാൻ കഴിയില്ല. ഈ കരാറിന് നന്ദി, യുണൈറ്റഡ് ലിബറേഷൻ ഫ്രണ്ട് ഓഫ് അസം നേതാവ് അനുപ് ചേതിയയെ ബംഗ്ലാദേശ് 2015 ൽ ഇന്ത്യക്ക് കൈമാറി. ബംഗ്ലാദേശിൽ നിന്ന് പലായനം ചെയ്തവരെ ഇന്ത്യ ഇതുവരെ തിരിച്ചയച്ചിട്ടുണ്ട്.

കരാറിലെ 2016-ലെ ഭേദഗതി പ്രകാരം, കുറ്റവാളികളെ കൈമാറാൻ ആവശ്യപ്പെടുന്ന രാജ്യം ഒരു കുറ്റകൃത്യത്തിൻ്റെ തെളിവ് പോലും നൽകേണ്ടതില്ല. ഇതിന് കോടതി പുറപ്പെടുവിച്ച വാറണ്ട് മതി. ഇത് ഹസീനയുടെ ബുദ്ധിമുട്ടുകൾ വർധിപ്പിക്കുന്നു.

ചോദ്യം 2- ഷെയ്ഖ് ഹസീനയെ കൈമാറണമെന്ന് ബംഗ്ലാദേശിന് ആവശ്യപ്പെടാനാകുമോ?
ഉത്തരം- ഹസീന ഒരു രാഷ്ട്രീയക്കാരിയാണ്, അവർക്ക് ഇന്ത്യയിൽ രാഷ്ട്രീയ അഭയം തേടാനാകും. എന്നിരുന്നാലും, കൊലപാതകം, തട്ടിക്കൊണ്ടുപോകൽ തുടങ്ങിയ കുറ്റങ്ങളാണ് ഹസീനയ്‌ക്കെതിരെയുള്ളത്, കരാർ പ്രകാരം ഇത് രാഷ്ട്രീയ സ്വഭാവമുള്ള കുറ്റകൃത്യങ്ങളായി കണക്കാക്കാനാവില്ല.

ആഗസ്റ്റ് 13ന് പോലീസ് വെടിവെപ്പിൽ മരിച്ച പലചരക്ക് കട ഉടമയെ കൊലപ്പെടുത്തിയതിന് ഹസീനക്കെതിരെ കേസെടുത്തിരുന്നു. ഇതിന് പുറമെ 2015ൽ അഭിഭാഷകനെ കാണാതായ കേസും ഇയാൾക്കെതിരെ രജിസ്റ്റർ ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. ഇതിന് പിന്നാലെ ഹസീനയ്‌ക്കെതിരെ കൊലപാതകം, പീഡനം, വംശഹത്യ തുടങ്ങിയ നിരവധി ആരോപണങ്ങൾ ഉയർന്നിരുന്നു. ഇവയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ ഹസീനയെ കൈമാറണമെന്ന് ബംഗ്ലാദേശ് സർക്കാരിന് ആവശ്യപ്പെടാം.

ചോദ്യം 3- ഇന്ത്യ ഷെയ്ഖ് ഹസീനയെ ബംഗ്ലാദേശിന് കൈമാറുമോ?
ഉത്തരം- ഹസീനയെ കൈമാറാൻ ഇന്ത്യ വിസമ്മതിച്ചേക്കാം. തനിക്കെതിരെ ഉന്നയിക്കപ്പെട്ട ആരോപണങ്ങൾക്ക് ഉറച്ച അടിസ്ഥാനമില്ലെന്ന് പറയാം. കൈമാറൽ കരാറിൻ്റെ ആർട്ടിക്കിൾ 8, കൈമാറ്റം നിരസിക്കാൻ നിരവധി അടിസ്ഥാനങ്ങൾ നൽകുന്നു.

കുറ്റാരോപണങ്ങളെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിന് മതിയായ തെളിവുകളില്ലാത്ത കേസുകളിൽ അല്ലെങ്കിൽ സാധാരണ ക്രിമിനൽ നിയമപ്രകാരം അംഗീകരിക്കപ്പെടാത്ത സൈനിക കുറ്റകൃത്യങ്ങൾ ഉൾപ്പെടുന്ന കേസുകളിൽ കൈമാറൽ നിരസിക്കപ്പെട്ടേക്കാം.

ഇന്ത്യ-ബംഗ്ലാദേശ് കുറ്റവാളി ഉടമ്പടിയുടെ ആർട്ടിക്കിൾ 7 അനുസരിച്ച്, ഒരു രാജ്യത്തിന് കൈമാറൽ ആവശ്യം നിരസിക്കാം. പകരം, ആ വ്യക്തിയെ തൻ്റെ രാജ്യത്ത് വിചാരണ ചെയ്യുന്നതിനെക്കുറിച്ച് സംസാരിക്കാം. എന്നിരുന്നാലും, ഇത് ബംഗ്ലാദേശിലെ പുതിയ സർക്കാരുമായുള്ള ഇന്ത്യയുടെ ബന്ധത്തെ പ്രതികൂലമായി ബാധിച്ചേക്കാം.

ചോദ്യം 4- ഈ വിഷയത്തിൽ ഇന്ത്യ എന്താണ് ചെയ്യേണ്ടത്?
ഉത്തരം- ബംഗ്ലാദേശുമായുള്ള ബന്ധത്തിലും സാമ്പത്തിക താൽപ്പര്യങ്ങൾ സംരക്ഷിക്കുന്നതിലും ഇന്ത്യ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കേണ്ടതുണ്ട്. അതേസമയം, തൻ്റെ പഴയ സുഹൃത്തും സഖ്യകക്ഷിയുമായ ഷെയ്ഖ് ഹസീനയ്‌ക്കൊപ്പം നിൽക്കുന്നതും കാണേണ്ടിവരും. ഹസീനയെ ബംഗ്ലാദേശിന് കൈമാറുന്നത് ഞങ്ങളുടെ താൽപ്പര്യമല്ലെന്ന് ഒരു മുൻ റിസർച്ച് ആൻഡ് അനാലിസിസ് വിംഗ് (റോ) ഉദ്യോഗസ്ഥൻ ഇന്ത്യൻ എക്സ്പ്രസിനോട് പറഞ്ഞു.

ഇരുവിഭാഗത്തിനും അഭിഭാഷകരുണ്ട്, അവരെ ഉപയോഗിച്ച് അവർക്ക് അവരുടെ ഭാഗം അവതരിപ്പിക്കാൻ കഴിയും. ഇക്കാരണത്താൽ ഉടമ്പടിയുടെ നിയമവശങ്ങൾ പ്രശ്നമല്ല. ഈ കേസിൽ സമചിത്തത ആവശ്യമില്ലെന്ന് അദ്ദേഹം വാദിച്ചു. ഇന്ത്യയുമായി നല്ല ബന്ധം ആഗ്രഹിക്കുന്ന നിരവധി പേർ ബംഗ്ലാദേശിലുണ്ട്. അവാമി ലീഗിൻ്റെ വേരുകൾ വളരെ ആഴമുള്ളതാണ്, അത് വീണ്ടും ഉയർന്നുവരും. അവിടത്തെ ഭരണവും സൈന്യവും ഇന്ത്യയുമായുള്ള ബന്ധത്തിനാണ് പ്രാധാന്യം നൽകുന്നത്.

ബംഗ്ലാദേശ് ഇന്ത്യയാൽ ചുറ്റപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഇരു രാജ്യങ്ങളും തമ്മിൽ മതിയായ അടിസ്ഥാന സൗകര്യ ബന്ധങ്ങളുണ്ട്. ഒരു മുൻ നയതന്ത്രജ്ഞൻ ഇന്ത്യൻ എക്‌സ്പ്രസിനോട് പറഞ്ഞു, “നിലവിൽ ബംഗ്ലാദേശിൽ ഒരു ഇടക്കാല സർക്കാരുണ്ട്. അതിൻ്റെ പ്രസ്താവനകൾ ഇന്ത്യയ്ക്ക് വലിയ മാറ്റമുണ്ടാക്കില്ല. ഭാവിയിൽ ബംഗ്ലാദേശിൽ വരുന്ന സ്ഥിരം സർക്കാരുമായുള്ള ബന്ധത്തിൽ ഇന്ത്യ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കും.

അതേസമയം, ബംഗ്ലാദേശിൽ ഇതുവരെ ഷെയ്ഖ് ഹസീനയ്‌ക്കെതിരെ എഫ്ഐആർ മാത്രമേ രജിസ്റ്റർ ചെയ്തിട്ടുള്ളൂ. ഇനി കേസുകൾ അന്വേഷിച്ച് കുറ്റപത്രം സമർപ്പിക്കും അതിന് ശേഷം കൈമാറുന്നത് സംബന്ധിച്ച് കോടതി തീരുമാനമെടുക്കും. അത്തരമൊരു സാഹചര്യത്തിൽ, ഈ വിഷയത്തിൽ എന്തെങ്കിലും നിഗമനത്തിലെത്താൻ വളരെയധികം സമയമെടുത്തേക്കാം.